Alles over gluten en een glutenvrij dieet

Gluten zijn eiwitten, echt waar!

Laten we eerst kort toelichten wat gluten zijn. Gluten zijn eiwitten die van nature voorkomen in tarwe, rogge, gerst, spelt en kamut. Gluten zitten onder andere in brood, crackers, pizza, pasta, paneermeel, koek, cake en taart. Er zijn nog steeds veel mensen die denken dat gluten alleen in brood zitten. Die niet weten dat als ze gluten willen vermijden, ze echt veel meer moeten laten staan dan alleen hun boterham. Je kunt het zo gek niet bedenken of er zitten gluten in. Het zit ook in veel producten waar je het niet in verwacht. Bijvoorbeeld in kant- en klare maaltijden, soep (bindmiddel, vermicelli of vlees), in sauzen, snoepjes, ijs, bier en zelfs in mascara.

Haver is vaak gecontamineerd (besmet) en daardoor ook vaak niet veilig te gebruiken in een glutenvrij dieet. Door het bovenstaande zijn mensen met een glutenintolerantie ook bedreven etiketten lezers. Gluten zorgen bij mensen met coeliakie voor een beschadiging van het slijmvlies van de dunne darm. Daardoor kan de darm zijn werk niet goed doen. Bij langdurige schade aan de darmen worden belangrijke voedingsstoffen niet goed meer opgenomen.

Hand omhoog als je tegen gluten bent!

Tegenwoordig is iedereen bezig met gluten; ‘Mijn darmen kunnen niet tegen gluten’, ‘Van brood (gluten) word je dik’, ‘Door de gluten in brood blijf je maar door eten en raak je niet verzadigd’ etc. Vaak zijn dit soort uitspraken van mensen die geen last hebben van coeliakie oftewel een glutenintolerantie. Want iemand met een glutenintolerantie vindt al die uitspraken helemaal niet fijn! Zij MOETEN dag en nacht opletten (lees: gluten vermijden!) anders krijgen ze klachten. En dit zijn geen klachten die zonder gevaar weggaan zoals bij een lactose-intolerantie, bij coeliakie heeft het eten van gluten grote gevolgen voor je darmen.

Het voordeel voor mensen met coeliakie is dat het momenteel een hype is om zoveel mogelijk gluten te vermijden. Dit houdt in dat de producten steeds gebruikelijker en makkelijker verkrijgbaar worden en de vraag toeneemt. Naast dat hierdoor vaak de prijs daalt (uiteindelijk), komt er ook meer keuze! Want vroeger kon je alleen bij kleine gezondheidswinkeltjes terecht voor je glutenvrije brood. En dan moest je niet het lef hebben om het te vergelijken met normaal brood, want dan kwam je echt wel bedrogen uit. Nu zijn de mogelijkheden eindeloos. Er zijn steeds meer fanatieke bloggers en koks die experimenteren met glutenvrije recepten en ook zijn er steeds meer glutenvrije producten verkrijgbaar. Hoera, hoera!

De norm ‘Glutenvrij’

Wanneer is een product eigenlijk glutenvrij? Letterlijk betekent glutenvrij natuurlijk dat er geen gluten in zitten. Maar dit is voor veel dieetproducten in de praktijk niet haalbaar. De norm ‘glutenvrij’ is vastgesteld op Europees niveau en betekent dat producten minder dan 20 mg gluten per kg product bevatten (ook wel < 20 ppm). Iemand die ziek is geworden van het eten van gluten kan last krijgen van diarree, buikpijn, humeurigheid of verstopping. Daarnaast zijn er nog veel andere klachten. Helaas worden de klachten ook wel eens verward met andere aandoeningen, waardoor een diagnose vaak lang uitblijft.

Mocht je twijfelen of klachten ervaren moet je uiteraard naar de dokter gaan en laten uitzoeken of je last hebt van coeliakie. Hoe eerder de diagnose gesteld wordt en je met een 100% glutenvrij dieet kunt beginnen hoe beter.

Levenslang op dieet

Iemand die een glutenintolerantie heeft, moet zich 24 uur per dag, de rest van zijn of haar leven aan een dieet houden. Dit klinkt heel streng en eigenlijk is dat het ook! Ik heb vaak mensen met coeliakie gesproken die aan de ene kant heel blij zijn dat meer mensen gluten proberen te vermijden (vooral doordat het nu een hype is), maar aan de andere kant ook boos worden bij de gedachte dat die mensen dat ‘maar even’ doen omdat ze het leuk vinden. Zij hebben zelf geen keus maar moeten wel om klachten te voorkomen.

 

Voordelen dat het meer bekendheid krijgt

– Het vervangende brood wordt stukken lekkerder
– Steeds meer producten worden glutenvrij gemaakt
– Er wordt meer rekening gehouden met de productie omgeving (deze moet ook glutenvrij zijn)
– Je hoeft je niet meer te schamen in restaurants
– De menukaart is opeens een stuk interessanter, je kunt opeens al uit 5 of 6 gerechten kiezen!
– De speciale dieet producten worden goedkoper
– Het is meer sociaal geaccepteerd
– Doordat mensen het beter begrijpen gaan ze met je meedenken!

Welke voedingsmiddelen zijn van nature glutenvrij

– Groente en fruit (sap van 100% fruit is ook glutenvrij)
– Rijst, peulvruchten (bruine bonen, kapucijners, linzen en sojabonen) en aardappelen
– Gierst, maïs of teff zijn glutenvrije granen
– Onbewerkt vlees, kip, vis en wild
– Eieren, melk, yoghurt en kwark
– Roomboter en olie
– Kaas van de koe, geit en schaap
– Noten, zaden en pitten

Kort samengevat: voor mensen met coeliakie is glutenvrij eten geen keuze, maar een opdracht. Of nu iedereen glutenvrij moet gaan eten omdat we lang geleden ook geen brood aten en het voor bepaalde mensen niet goed is voor hun darmen, is moeilijk te zeggen. Wel is het belangrijk om gezond en gevarieerd te eten! Brood bevat bijvoorbeeld veel vezels en jodium, als je deze vorm van gluten schrapt uit je dieet is het belangrijk dat je zorgt voor goede vervangers van vezels en jodium.

Of het vermijden van gluten een trend is die blijft zal in de toekomst, wanneer er meer onderzoek gedaan is, moeten blijken. Voor nu moet iedereen doen waar hij of zij zich zelf goed bij voelt!